XL Business Park

Rutger Beekman

Contact

<h2>SEH XL Business Park Twente: nieuwe vorm samenwerking tussen bedrijven</h2><p><strong>Op het relatief jonge bedrijventerrein XL Business Park Twente zijn vooral</strong> <strong>logistieke bedrijven met grote panden gehuisvest. Veel van deze bedrijven hebben of willen zonnepanelen op hun daken, die duurzaam opgewekte elektriciteit aan het net kunnen leveren. Tot netbeheerder Enexis in 2020 liet weten dat er te veel elektriciteit werd teruggeleverd en het net overbelast raakte. Het businesspark werkt inmiddels aan de ontwikkeling van een Smart Energy Hub om zo toch meer elektriciteit duurzaam te kunnen opwekken.</strong></p><p>Het is een logische gedachte om duurzame, lokaal opgewekte elektriciteit zo veel mogelijk lokaal te gebruiken. Deze gedachte vormt de basis voor het ontstaan van de Smart Energy Hub XL Business Park Twente aan snelweg A35 bij Almelo.&nbsp;<br>Op initiatief van de provincie Overijssel en ontwikkelingsmaatschappij Oost NL wordt op het businesspark een Smart Energy Hub (SEH) ontwikkeld om op een intelligente en efficiënte manier het aanbod en de vraag naar elektriciteit van bedrijven op elkaar af te stemmen. Zo kan de ruimte op het elektriciteitsnet doelgerichter worden gebruikt en wordt overbelasting voorkomen.</p><h2>Nieuwe realiteit</h2><p>‘Het is niet echt een keuze, er is nu eenmaal geen onbeperkte capaciteit op het elektriciteitsnet. Dat is de nieuwe realiteit’, constateert Rutger Beekman nuchter. Hij is als procesregisseur sinds 2022 betrokken bij de opzet van de SEH XL Business Park Twente. ‘Gedurende het traject om tot collectieve oplossingen voor teruglevering van elektriciteit te realiseren, is er ook leveringscongestie ontstaan Dat betekent dat ook aan de levering van elektriciteit door de netbeheerder een grens zit. Er zijn hiervoor ook nieuwe afspraken nodig, als we met elkaar meer ruimte op het net willen creëren.’</p><h2>Groepscontract in pilotfase</h2><p>Om de betrokken te bedrijven te ondersteunen bij het realiseren van de hub, is naast de procesregisseur ook kennispartij Firan aangeschoven. ‘We zitten nu met vijf ondernemers om tafel en werken aan een samenwerkingsverband en een groepscontract namens deze bedrijven met de netbeheerder. Dat is een contract dat, in deze pilot, over de individuele contracten van de bedrijven heen gaat’, verklaart Beekman. Zo’n groepscontract bevindt zich nu nog in de pilotfase en wordt door netbeheerder Enexis op drie plekken in het land uitgeprobeerd. XL Business Park Twente is een van de pilotprojecten van Enexis.</p><h2>Andere dynamiek</h2><p>Het ontwikkelen van een SEH en het maken van afspraken over het stroomgebruik door bedrijven onderling brengt een hele andere dynamiek op gang, zoals Beekman het omschrijft. Ondernemers en bedrijven zijn gewend individueel afspraken te maken met de netbeheerder. Andersom geldt dat ook: de netbeheerder is gewend individuele afspraken te maken met bedrijven (klanten). ‘Ondernemers vragen zich af wat het risico is als ze afhankelijk zijn van hun buurbedrijf. Wat als zo’n bedrijf ineens laadpalen gaat aanleggen en veel meer stroom nodig heeft’, schetst Beekman. ‘Er ontstaat een nieuwe vorm van samenwerking tussen bedrijven, die het ook mogelijk maakt om efficiënter gebruik te maken van het net.’</p><h2>Kwetsbaar proces</h2><p>‘Het is een kwetsbaar proces: ondernemers moeten gaan samenwerken als het om hun energievoorziening gaat’, benadrukt Beekman. ‘Als vak-enthousiastelingen vergeten we wel eens dat het oprichten van een SEH geen normale bezigheid is voor ondernemers. Voor producten als een groepscontract moeten ze actiever gaan nadenken over wanneer welke energiestroom nodig is.’<br>Bovendien is het belangrijk dat bedrijven niet alleen naar de korte termijn, maar ook naar de middellange en lange termijn kijken. ‘Je zoekt ondernemers die het voordeel van de samenwerking zien en anderen mee kunnen krijgen. Ondernemers die in staat zijn lange termijnperspectieven te koppelen aan korte termijnacties.’<br>De ontwikkeling van een smart energy kost tijd. ‘Dan krijg je ook te maken met natuurlijk verloop; er vertrekken mensen, er komen anderen voor in de plaats, een bedrijf wordt verkocht. Noem maar op.’</p><h2>Taak procesregisseur</h2><p>Het is aan de procesregisseur om de geesten rijp te maken en de juiste mensen bij elkaar te krijgen om een SEH van de grond te krijgen. Beekman gaat met alle betrokken partijen in gesprek om de mogelijkheden van een SEH toe te lichten. Het gebrek aan elektriciteit, waardoor bedrijven zich niet kunnen vestigen of niet kunnen uitbreiden, brengt partijen samen en zorgt voor urgentie. Het doel is meer bedrijvigheid mogelijk maken door elektriciteit en andere vormen van energie op een slimme manieren te gebruiken. ‘Samen met Firan, de kennispartij, ben ik een soort objectieve projecttrekker. De kunst is de juiste mensen in positie te brengen, zodat de ene ondernemer tegen de andere ondernemer zegt: ‘Als we dit doen, dan kunnen we over vijf jaar dat en dat doen.’</p><h2>Ondernemers aan zet</h2><p>Uiteindelijk zijn het de ondernemers en bedrijven die besluiten samen te werken en te investeren als het gaat om de oprichting van de SEH, bijvoorbeeld voor de aanschaf van een Energie Management Systeem (EMS). Zo’n digitaal systeem registreert en stuurt op heel nauwkeurige basis (real time) de energiestromen van de deelnemers aan. ‘Een regisseur brengt partijen bij elkaar en helpt bij het creëren van inzicht’, zegt Beekman. ‘Maar het zijn de ondernemers die het moeten doen.’</p><h2>Feiten &amp; cijfers</h2><h3>XL Business Park Twente</h3><p>XL Business Park Twente bestaat sinds 2015 en is 35 hectare groot. Het businesspark ligt aan snelweg A35 (knooppunt Wierden tot Enschede-Zuid) en het Twentekanaal. Het terrein beschikt over een containerhaven.<br>Exploitant: Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT)</p><h3>Bedrijven</h3><p>Er zijn circa 20 bedrijven gevestigd (voorjaar 2023).<br>Het betreft met name bedrijven die veel ruimte nodig hebben, zoals logistieke bedrijven, maar ook enkele industriële productiebedrijven, bijvoorbeeld VDL Energy Systems, dat materialen en producten voor de semiconductor(chips) industrie levert.</p><h3>Teruglevercongestie</h3><p>Sinds 2020 is er op XL Business Park Twente sprake van teruglevercongestie: bedrijven kunnen duurzaam opgewekte elektriciteit van hun zonnepanelen niet terugleveren aan het elektriciteitsnet.&nbsp;<br>Dit is de aanleiding voor een aantal ondernemers en andere partijen om te kijken hoe lokaal opgewekte elektriciteit op een slimme manier lokaal gebruikt of opgeslagen kan worden.</p><h3>Leveringscongestie</h3><p>Sinds 2022 is er ook leveringscongestie in het gebied. Er zijn daardoor geen nieuwe grootverbruikersaansluitingen mogelijk.</p><p>Netbeheerder: Enexis, heeft aangegeven dat de leverings- en teruglevercapaciteit van elektriciteit aan het net voor grootverbruikers niet mogelijk is, door beperkingen vanuit TenneT (de hoogspanningsnetbeheerder). Op zijn vroegst in 2028 verwachten de netbeheerders daar een oplossing voor te kunnen bieden.</p><h3>Smart Energy Hub</h3><p>Op initiatief van de provincie Overijssel en Oost NL wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een Smart Energy Hub.<br>XL Business Park Twente is één van de tien Smart Energy Hubs, die via Oost NL worden ondersteund.</p><h3>Groepscontract</h3><p>XL Business Park Twente is een pilotlocatie van Enexis waar het werken met een groepscontract wordt verkend. De verwachting is dat het groepscontract in het voorjaar van 2024 wordt getekend.</p><h3>Energie Management Systeem (EMS)</h3><p>Aan EMS wordt gewerkt, hiervoor bestaan nog geen standaarden.<br>Geleerd van regio Zwolle Noord: EMS is in praktijk complexer dan gedacht.</p><h3>Procesregisseur</h3><p>Rutger Beekman</p><h3>Kennispartij</h3><p>Adviesbureau Firan</p><h3>Lessons learned</h3><p>Lees ook het <a href="https://www.smartenergyhubs.eu/news/juridisch-tien-puntenlijstje-1" target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow">artikel 'Juridisch tien puntenlijstje'</a> met<i> lessons learned.</i></p><p>&nbsp;</p><p><br>&nbsp;</p>

Locatie: Almelo

smart energy hub almelo.jpg

<p>Op het relatief jonge bedrijventerrein XL Business Park Twente zijn vooral logistieke bedrijven met grote panden gehuisvest. Veel van deze bedrijven hebben of willen zonnepanelen op hun daken, die duurzaam opgewekte elektriciteit aan het net kunnen leveren. Tot netbeheerder Enexis in 2020 liet weten dat er te veel elektriciteit werd teruggeleverd en het net overbelast raakte. Het businesspark werkt inmiddels aan de ontwikkeling van een Smart Energy Hub om zo toch meer elektriciteit duurzaam te kunnen opwekken.</p>